فناوری جدیدی به نام CRISPR به عنوان یک جهش برجسته در مهندسی ژنتیک سرفصل‌های بین‌المللی را ایجاد کرده است‌ CRISPR[۱] .، مخفف ” clustered regularly interspaced short palindromic repeats “، یک فناوری ویرایش ژنوم است که دانشمندان را قادر می‌سازد تا DNA را بسیار سریع‌تر، راحت‌تر و کارآمد‌تر از روش‌های قدیمی مهندسی ژنتیک تغییر دهند.

CRISPR برای پیشرفت در مراقبت‌های بهداشتی و کشاورزی و طراحی پشه‌های مهندسی ژنتیکی شده برای کمک به کاهش گسترش مالاریا استفاده شده است.

در پی این موفقیت بزرگ،  Randall Lutter پروفسور سیاست‌گزاری عمومی از دانشگاه ویرجینیا در مورد تاثیر این فناوری جدید توضیح می‌دهد. او در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشکده رهبری و سیاست‌گزاری عمومی فرانک بتتن  دانشگاه ویرجینیا، معاون سابق کمیساریای سیاست‌گزاری در اداره مواد غذایی و دارویی است که در آن نقش رهبری در تنظیم مقررات مهندسی ژنتیک در حیوانات داشته است. در زیر، او در مورد آینده‌ی ویرایش ژنوم و به روز رسانی اخیر سازمان غذا و دارو[۲] (FDA ) سوالات زیر را پاسخ داده است.

چگونه ویرایش ژنوم[۳] متفاوت از فرآیندهای قدیمی  ایجاد ارگانیسم‌ها با تغییرات ژنتیکی[۴] یا GMOs است؟

با استفاده از تکنیک‌های ویرایش ژنوم مانند CRISPR، دانشمندان می‌توانند یک ژنوم سلولی را در یک محل دلخواه برداشته و ژن‌های موجود را حذف کنند و یا جدیدا اضافه کنند. تکنیک‌های قدیمی‌تر با نیاز به معرفی مواد ژنتیکی از گونه‌های مختلف متمایز  می‌شد و بنابراین گاهی اوقات به عنوان “ترانس ژنیک” نامیده می‌شدند.

تا به امروز، ویرایش دقیق در ایجاد ارگانیسم‌ها با طیف گسترده‌ای از صفات مورد نظر موفقیت‌آمیز بوده است، حتی زمانی که هیچ گونه مواد ژنتیکی از گونه‌های مختلف وجود نداشته است. نتایج چنین ویرایش ژنوم می‌تواند در اصل طبیعی باشد.

CRISPR، بر‌خلاف فناوری‌های قدیمی، همچنین می‌تواند صفات وراثتی را حتی در جمعیت وحشی ( جمعیتی که دست‌کاری ژنتیکی نشده اند) را نیز تحت تاثیرقرار دهد. با استفاده از یک سیستم ژنتیکی به نام “ژن درایو” می‌توان یک ویرایش انجام داد که یک ارگانیسم با یک صفات جدید ایجاد شود به طوری که به فرزندان و نسلهای بعدی منتقل شود.

این می‌تواند حتی زمانی اتفاق بیفتد که والدین “وحشی” دیگر، دارای ویژگی جدید نیستند. بدین ترتیب انتظار می‌رود که صفت جدید در سراسر جمعیت وحشی گسترش یابد – این یک توسعه با پیامدهای فوق‌العاده و حوزه های قابل کابرد بسیار است.

چطور سازمان غذا و دارو (FDA) خطرات احتمالی فناوری مانند این را در برابر مزایای آن قرار می‌دهد؟

وزن دادن به خطرات و مزایای این روش نیاز به ارزیابی خاص محصول مورد نظر دارد. اما تصميم‌گيری در مورد قوانین FDA تا حدودی متمرکز بر سوالات باریک تر و دقیق تری است.

در سال ۲۰۱۵ که تکنولوژی AquaBounty   مورد تصویب FDA قرار گرفت (AquaBounty : شرکت بیوتکنولوژی که بر روی اصلاح ژنتیک ماهی‌ها تحقیق می‌کند ). به عنوان مثال  FDA دریافت که غذای تهیه شده از ماهی سالمون اصلاح ژنتیک شده همچون ماهی سالمونی که اصلاح ژنتیک نشده است سالم و مغذی است و  همچنین این روش برای ماهی ایمن است. این سازمان ادعای شرکت AquaBounty در مورد رشد ماهی‌ها را مورد بررسی قرار داد و متوجه شد از مزایای این روش این است که ماهی سالمون اصلاح ژنتیک شده سریعتر از ماهی سالمون سنتی رشد می‌کند و این مزیت کلیدی برای پرورش‌دهندگان ماهی ایجاد می‌کند و این که ساختار نوترکیب DNA که این صفات را ایجاد می‌کند واقعا در ایجاد رشد سریعتر که AquaBounty ادعا می‌کرد موثر بوده است. در نهایت، FDA آن را به اثرات جانبی بالقوه بر محیط زیست ایالات متحده ارزیابی کرد. پس از بررسی انواع مختلفی از مهار فیزیکی و بیولوژیکی در برنامه AquaBounty برای بازاریابی و درخواست بازخورد عمومی و مشاوره با سایر ادارات فدرال، این یافته را بدون هیچ تاثیر قابل توجه محیط زیست صادر کرد.

یک چالش کلیدی مطرح شده توسط سیستم نظارتی فعلی این است که ممکن است محصولات جدید را به آرامی تأیید کند. تصویب FDA برای AquaBounty Salmon در حدود دو دهه پس از آن بود که اسناد اولیه به سازمان ارسال شد.

پشه ژنتیکی مهندسی شده توسط شرکت Oxitec (یک شرکت بریتانیایی)، برای کنترل Aedes aegypti پشه‌ای که تب dengue و ویروس Zika را حمل می‌کند، تنها برای آزمایشات میدانی در ایالات متحده تأیید شده است، ولی اشکارا اقدامات مرسوم و سنتی برای مبارزه با دنگ و زیکا  کافی و وافی نیست.

تاخیر در تصویب به معنای استفاده مداوم از محصولات قدیمی و به طور بالقوه کمتر ایمن و همچنین کاهش قابل توجه انگیزه برای تحقیق و توسعه منابع مالی مربوط به آن است.

با استفاده از ویرایش ژنوم‌، یک خطر مشابه برای سوء استفاده از آنتی بیوتیک‌ها وجود دارد – که ممکن است منجر به ایجاد پاتوژن‌های سخت‌تر یا آفات مقاوم شود؟

برخی از محصولات مهندسی ژنتیکی موجود، که با تکنولوژی‌های ترانسژنیک قدیمی‌تر طراحی شده اند، به آفت‌کش‌ها  مقاوم شده اند و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از آفت‌کش‌ها بر روی چنین محصولاتی باعث مقاومت علف‌های هرز نیز شده است.

 ویرایش  ژنوم، اگر برای تولید محصولات کشاورزی مقاوم در برابر آفت کش‌ها استفاده شود، چنین مشکلاتی را حل نخواهد کرد، که به طور عمده ممکن است ناشی از استفاده نادرست از آفت‌کش‌ها باشد.

اصول اولیه فرآیند FDA به چارچوب هماهنگ برای تنظیم مقررات بیوتکنولوژی چیست؟

در اوایل ماه ژانویه، FDA  سه سند راهنما پیشنهاد کرد. آنها دستورالعمل‌هایی را برای پوشش همه فناوری‌های ویرایش ژنوم از جمله CRISPR، در حیوانات را گسترش خواهند داد؛ توسعه مشاوره داوطلبانه در مورد محصولات مهندسی ژنتیکی برای اینکه فناوری‌های ویرایش ژنوم برای محصولات را گسترش دهند. و تنظیم مقررات پشه‌های مورد استفاده برای کنترل آفات را به برنامه آفت‌کش‌ها EPA محول می‌کنند. FDA همچنین در مورد کاربردهای کم‌خطر ویرایش ژنوم  مشاوره میدهد.

  FDA  مقررات پشه‌های مهندسی ژنتیک شده – از جمله پشه‌های که ویرایش ژنوم شدند – که برای کاهش بیماری‌های انسانی به بازار عرضه می‌شوند را تنظیم می‌کند. با این حال، اگر پشه‌ها به عنوان یک آفت‌کش برای کاهش جمعیت پشه‌های وحشی، اما نه بیماری، به بازار عرضه شوند — پس از آن EPA اختیار تنظیمی و مقررات‌گزاری تحت نظارت قوانین مبارزه با حشرات فدرال  را خواهد داشت.

شما چه فکر می‌کنید، هیجان انگیزترین فرصت برای پیشرفت در ویرایش ژن است؟

امروزه به طور گسترده‌ای تصور می‌شود که ویرایش ژنوم می‌تواند برای افزایش تناسب اندام‌های خوک برای پیوند به انسان استفاده شود. منبع جدید ارگان‌های مناسب برای پیوند برای ده‌ها هزار انسان که در لیست انتظار پیوند هستند امید می‌دهد.

منبع: دانشگاه ویرجنیا

[۱] “clustered regularly interspaced short palindromic repeats”

[۲] Food and Drug Administration

[۳] genome-editing

[۴] genetically modified organisms

نقد سیاست از دکتر حمید بهلولی محقق و مشاور سیاست‌گزاری عمومی در اروپا

دانش سياست‌گزاری در ايران در دوران جنينی خود بسر می برد و با انكه اين دانش در جهان تبديل به دانش ميان رشته ای فربهی شده است لاغری مفرط ان در كشور با وجود اساتيد ارزشمند جانكاه و اسيب زا ست.
اگر چه خاستگاه و اوريجين و زايشگاه دانش سياست‌گزاری عمومی حوزه علوم سياسی است و در اصل سياست‌‌‌گزاری عمومی حوزه نظر علوم سياسی را به حوزه عمل سياستی پيوند می‌زند و پارادايمی جديد را در نحوه نگاه به حكمرانی و حكمروايی (Governance) پيش چشم ما می‌گشايد لاكن بسياری از حوزه‌های دانشی مجاور و دور بشر را در خدمت ساماندهی زيست انسانی و حيات بشری قرار می‌دهد. سياست‌گزاری عمومی غير از انكه مفاهيم شناختی و روشي اين دانشها را در بسط نظريه‌های سياستی چون نظريه تكامل يا نقطه‌گزاری تعادل و امثالهم بكار می‌گيرد بلكه با ورود و تعامل با حوزه‌های دانشی ديگر، راهبردها و راه حل‌های سياستی برای توسعه امور زندگی بشر و جوامع و فرد ارايه می‌دهد. مقاله زير نمونه ای از ملازمت و تنيدگی سياست‌گزاری عمومی با دانش مهندسی ژنتيك و فناوری ويرايش ژنوم و ارايه راهكارهای سياستی برای تامين غذا و مبارزه با بيماريها و حفظ سلامت نسلهای اينده است.