بیش از ۸/۳ میلیارد تن پلاستیک ساخته شده است که اکثر آنها اکنون دور انداخته شده‌اند
طبق یک مطالعه منتشر شده در مجله ساینس ادونسز[۱]، انسانها ۸.۳ میلیارد تن پلاستیک را تولید کرده‌اند. از آنجا که مقیاس تولید مواد مصنوعی در اوایل دهه ۵۰ میلادی آغاز شده است، بیشتر آنها در دفن زباله یا محیط طبیعی قرار داشته و ماندگار شده‌اند.
این تحقیق که توسط گروهی از دانشمندان دانشگاه جورجیا، دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا و انجمن آموزش دریایی رهبری می‌شود، اولین تحلیل جهانی تولید، استفاده و سرنوشت پلاستیک‌هایی است که تاکنون ساخته شده است.
محققان دریافتند که تا سال ۲۰۱۵ انسانها ۸.۳ میلیارد تن پلاستیک تولید کرده‌اند که ۶.۳ میلیارد تن آن قبلا زباله شده بود. از آن مجموعه ضایعات، فقط ۹ درصد بازیافت شده ، ۱۲ درصد سوزانده شده و ۷۹ درصد در محل دفن زباله یا محیط طبیعی جمع شده بودند.
اگر روند فعلی ادامه یابد، تقریبا ۱۲ میلیارد متریک تن زباله‌های پلاستیکی تا سال ۲۰۵۰ در محل دفن زباله‌ها یا محیط طبیعی خواهد بود که دوازده میلیارد مترمربع در حدود ۳۵۰۰۰ بار سنگین تر از ساختمان امپایر استیت است.
جنا جبکه، از همکاران و استادیاران مهندسی دانشگاه جورجیا می‌گوید: “اکثر پلاستیک‌ها به به هیچ وجه هدفدار نیستند، بنابراین زباله‌های پلاستیکی که توسط انسانها تولید شده، ممکن است صدها یا حتی هزاران سال با ما باشد. ارزیابی‌های ما بر ضرورت تفکر انتقادی از مواد مورد استفاده و شیوه‌های مدیریت ضایعات مان تأکید دارد.
دانشمندان، آمار تولید رزین، الیاف و مواد افزودنی را از منابع مختلف صنعتی تهیه کرده و آنها را با توجه به نوع و بخش مصرفی ترکیب می‌کنند. بر اساس این مطالعه، تولید جهانی پلاستیک ها از ۲ میلیون تن در سال ۱۹۵۰ به بیش از ۴۰۰ میلیون تن در سال افزایش ۲۰۱۵ یافته است. استثنائات قابل توجه، موادی هستند که به طور گسترده در بخش ساخت و ساز، مانند فولاد و سیمان استفاده می‌شود.
اما در حالی که فولاد و سیمان عمدتا برای ساخت و ساز استفاده می‌شود، بزرگترین بازار پلاستیک، در بسته‌بندی است و بیشتر این محصولات، یکبار استفاده شده و سپس دور ریخته می‌شود.
رولاند گایر، نویسنده اصلی مقاله و دانشیار دانشکده علوم و مدیریت محیط زیست دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا می‌گوید: “تقریبا نیمی از فولادی که می‌سازیم به بخش ساخت و ساز می‌رود، بنابراین چندین دهه استفاده خواهد شد – اما پلاستیک برعکس فولاد است. نیمی از پلاستیک‌ها، بعد از چهار سال یا حتی کمتر از آن، استفاده شده و تبدیل به ضایعات می‌شود. در همین رابطه، سرعت تولید پلاستیک هیچ علامتی از کند شدن را نشان نمی‌دهد. از کل مقدار پلاستیک‌های تولید شده از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۵، تقریبا نیمی از آن در ۱۳ سال گذشته تولید شده است.
گایر می گوید: “آنچه ما تلاش می‌کنیم، ایجاد پایه‌ای برای مدیریت مواد پایدار است. به سادگی، شما نمی‌توانید آنچه را که قابل اندازه گیری نیست، مدیریت کنید، بنابراین ما فکر می کنیم که بحثهای سیاستگزاری بیشتر متأثر خواهد شد و واقعیت این است که ما این اعداد را داریم.
همان گروه از محققان تحقیقات سال ۲۰۱۵ را در مجله ساینس منتشر کردند که مقدار زباله‌های پلاستیکی را که در اقیانوس است، محاسبه کرده بود. آنها تخمین زده‌اند که در سال ۲۰۱۰، ۸ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها شده است.
جمبک می‌گوید: “امروز مردم زنده‌ای هستند که جهان بدون پلاستیک را به یاد دارند؛ اما حالا پلاستیک‌ها به قدری افزایش یافته‌اند که نمی‌توانید جایی عاری از پلاستیک را پیدا کنید. حتی در اقیانوس‌ها.
البته محققان خاطر نشان می‌کنند که به دنبال حذف کل پلاستیک از بازار نیستند، بلکه به دنبال بررسی کیفی استفاده از پلاستیک و ارائه راهکارهایی جهت مفید بودن محصول تا پایان عمر آن می‌باشند.
کارا لاوندر لو از اساتید پژوهشی در همین رابطه می‌گوید: “زمینه‌هایی وجود دارد که پلاستیک‌ها ضروری هستند، به خصوص محصولاتی که برای داشتن دوام و مقاومت بالا طراحی و تولید شده، اما من فکر می‌کنم که ما باید نگاه دقیق به استفاده گسترده از پلاستیک داشته باشیم و بپرسیم که آیا استفاده از این مواد معنا و ضرورتی دارد یا خیر؟”
برگردان: زهرا سعیدی، کارشناس ارشد سیاستگزاری عمومی
بازنشر این مطلب، تنها با ذکر منبع “سیاستگزاری عمومی ایران” بلامانع است.
[۱] Science Advances
